آموزش فرآیندهای مهم صنعت غذا

در دنیای مدرن امروزی، صنعت غذا یکی از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین صنایع محسوب می‌شود که به طور مداوم در حال توسعه و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین است. دوره آموزشی آشنایی با فرآیندهای مهم صنعت غذا با هدف انتقال دانش تخصصی و به‌روز به دانشجویان، متخصصان و علاقه‌مندان به این حوزه طراحی شده است. این دوره به بررسی تکنولوژی‌های پیشرفته مانند میدان پالس الکتریکی (PEF)، فشار بالا (HPP)، پرتودهی، اولتراسوند، استخراج با سیال فوق بحرانی و امواج رادیویی (RF) می‌پردازد. در ادامه رئوس مطالب تدریس شده در این آموزش بیان شده است.

رئوس مطالب تدریس شده

1. فصل اول: آشنایی با تکنولوژی میدان پالس الکتریکی PEF( Pulsed Electric Field ) 
   • فاکتورهای موثر بر PEF
   • پالسهای تک و دو قطبی
   • کاربردهای PEF
   • اجزای PEF
2. فصل دوم: آشنایی با تکنیک فشار بالا (HPP)
   • اصول کار HPP
   • تاثیرات HPP بر سیستمهای غذایی
   • کاربردهای HPP در صنایع غذایی
   • دستگاههای مورد استفاده در HPP
   • حرارت آدیاباتیک
3. فصل سوم: تکنیک پرتودهی مواد غذایی
   • تاثیر پرتودهی بر مواد غذایی
   • واکنش انواع فرآورده های مواد غذایی در پرتودهی
   • منابع مورد استفاده در پرتودهی
   • ایمنی مواد غذایی پرتودهی شده
   • کاربردهای پرتودهی در مواد غذایی
   • دوزیمتری
   • میزان پرتودهی
   • تحمل مواد غذایی در برابر پرتودهی
   • قوانین مربوط به مواد غذایی پرتودهی شده
4. فصل چهارم: تکنیک اولتراسوند
   • شناخت اولتراسوند و خصوصیاتش
   • غیرفعال سازی میکروارگانیسمها با اولتراسوند
   • آشنایی با Mono – thermos Sonication
5. فصل پنجم : تکنیک استخراج با سیال فوق بحرانی
   • مشکلات تکنیک استخراج با سیال فوق بحرانی
   •  طراحی فرایندهای استخراج با سیال فوق بحرانی
   • متغیرهای فرایند
   • جز به جز سازی با سیال فوق بحرانی
6. فصل ششم: تکنیک امواج رادیویی RF
   • فرآوری با امواج رادیویی
   • پاستوریزاسیون با RF
   • استریلیزاسیون با RF
   • سیستم پاستوریزاسیون RF در مقیاس پایلوت

معرفی دوره آموزشی فرآیندهای مهم صنعت غذا

با تهیه این دوره آموزشی، شما می‌توانید اطلاعات جامعی درباره فرآیندهای کلیدی و مهم صنایع غذایی کسب کنید و در مسیر پیشرفت شغلی یا تحصیلی خود گام‌های موثری بردارید.

فصل اول: آشنایی با تکنولوژی PEF (میدان پالس الکتریکی)

فاکتورهای موثر بر PEF

میدان پالس الکتریکی (PEF) یک تکنولوژی نوآورانه است که با استفاده از پالس‌های الکتریکی کوتاه، ساختار سلولی مواد غذایی را تغییر می‌دهد. عوامل کلیدی مؤثر بر کارایی این تکنیک شامل شدت میدان، مدت زمان پالس، دما، و نوع ماده غذایی هستند. تنظیم دقیق این پارامترها، تأثیرگذاری فرآیند را به حداکثر می‌رساند.

پالس‌های تک و دو قطبی

یکی از ویژگی‌های متمایز PEF، امکان استفاده از پالس‌های تک‌قطبی و دو‌قطبی است. پالس‌های تک‌قطبی برای تغییرات کم‌تر در مواد غذایی استفاده می‌شوند، در حالی که پالس‌های دو‌قطبی اثرات عمیق‌تری دارند و می‌توانند ساختارهای مقاوم‌تری را تخریب کنند.

کاربردهای PEF

این تکنولوژی در فرآوری میوه‌ها، سبزیجات، محصولات لبنی و نوشیدنی‌ها کاربرد دارد. بهبود استخراج آبمیوه، افزایش عمر مفید محصولات و حفظ خواص غذایی از جمله مزایای این تکنولوژی هستند.

اجزای سیستم PEF

یک سیستم PEF شامل منبع تغذیه، مولد پالس، الکترودها و سیستم کنترل است. این اجزا به‌صورت هماهنگ عمل می‌کنند تا پالس‌های الکتریکی با شدت و دقت بالا تولید شوند.

فصل دوم: آشنایی با تکنیک فشار بالا (HPP)

اصول کار HPP

تکنولوژی فشار بالا (High-Pressure Processing) با استفاده از فشارهای بالا (تا ۶۰۰ مگاپاسکال) برای غیرفعال‌سازی میکروارگانیسم‌ها و حفظ کیفیت مواد غذایی عمل می‌کند. این فرآیند بدون نیاز به حرارت انجام می‌شود، که باعث حفظ طعم، رنگ و ارزش غذایی می‌شود.

تأثیرات HPP بر سیستم‌های غذایی

HPP توانایی کاهش بار میکروبی، افزایش عمر مفید محصولات و حفظ خواص تغذیه‌ای را دارد. این تکنیک همچنین می‌تواند پروتئین‌ها و پلی‌ساکاریدها را تغییر دهد و بر بافت مواد غذایی تأثیر بگذارد.

کاربردهای HPP در صنایع غذایی

از جمله کاربردهای HPP می‌توان به فرآوری آبمیوه‌ها، محصولات گوشتی، سس‌ها و غذاهای آماده اشاره کرد. این تکنولوژی به‌طور گسترده‌ای در تولید محصولات با کیفیت بالا و طول عمر طولانی استفاده می‌شود.

دستگاه‌های مورد استفاده در HPP

دستگاه‌های HPP شامل محفظه فشار، سیستم هیدرولیکی و کنترل‌کننده‌های دقیق هستند که فرآیند را با اطمینان بالا اجرا می‌کنند.

حرارت آدیاباتیک

یکی از نکات مهم در HPP، حرارت آدیاباتیک است که هنگام اعمال فشار بالا تولید می‌شود. مدیریت صحیح این حرارت برای حفظ کیفیت مواد غذایی حیاتی است.

فصل سوم: تکنیک پرتودهی مواد غذایی

تأثیر پرتودهی بر مواد غذایی

پرتودهی فرآیندی است که با استفاده از اشعه یونیزه‌کننده مانند اشعه گاما، الکترون‌ها یا اشعه ایکس انجام می‌شود. این تکنیک باعث کاهش بار میکروبی و افزایش ایمنی مواد غذایی می‌شود.

واکنش انواع فرآورده‌های مواد غذایی در پرتودهی

هر نوع ماده غذایی به‌طور متفاوتی به پرتودهی واکنش نشان می‌دهد. به عنوان مثال، گوشت، میوه‌ها و سبزیجات با دوزهای مختلف پرتودهی، ویژگی‌های بافتی و تغذیه‌ای خود را حفظ می‌کنند.

منابع مورد استفاده در پرتودهی

منابع اصلی پرتودهی شامل کبالت-۶۰، شتاب‌دهنده‌های الکترون و مولدهای اشعه ایکس هستند. انتخاب منبع به نوع کاربرد بستگی دارد.

ایمنی مواد غذایی پرتودهی شده

مطالعات علمی نشان داده‌اند که مواد غذایی پرتودهی شده کاملاً ایمن هستند و هیچ‌گونه تأثیر منفی بر سلامت انسان ندارند.

کاربردهای پرتودهی در مواد غذایی

از پرتودهی برای استریلیزاسیون، کاهش آلودگی‌های میکروبی و افزایش عمر مفید محصولات استفاده می‌شود.

دوزیمتری و میزان پرتودهی

دوزیمتری فرآیندی است که دوز دقیق پرتودهی برای مواد غذایی را تعیین می‌کند. این امر برای جلوگیری از آسیب به مواد غذایی ضروری است.

قوانین مربوط به مواد غذایی پرتودهی شده

کشورها قوانین متفاوتی برای استفاده از پرتودهی دارند. این قوانین بر اساس دوز، نوع ماده غذایی و مصرف انسانی تنظیم شده‌اند.

فصل چهارم: تکنیک اولتراسوند

شناخت اولتراسوند و خصوصیات آن

اولتراسوند تکنیکی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌کند. این روش برای بهبود فرآیندهای غذایی مانند امولسیون‌سازی، استخراج ترکیبات فعال و غیرفعال‌سازی میکروارگانیسم‌ها کاربرد دارد.

غیرفعال‌سازی میکروارگانیسم‌ها با اولتراسوند

امواج اولتراسوند باعث تخریب دیواره سلولی میکروارگانیسم‌ها می‌شوند و به این ترتیب ایمنی مواد غذایی را افزایش می‌دهند.

آشنایی با Mono-Thermos Sonication

این تکنیک ترکیبی از اولتراسوند و حرارت است که به‌طور همزمان اثرات میکروبیولوژیکی و حرارتی را برای بهبود کیفیت و ایمنی مواد غذایی ارائه می‌دهد.

فصل پنجم: تکنیک استخراج با سیال فوق بحرانی

مشکلات تکنیک استخراج با سیال فوق بحرانی

یکی از چالش‌های اصلی این تکنیک، هزینه بالای تجهیزات و پیچیدگی فرآیند است. با این حال، مزایای بالای آن همچنان باعث استفاده گسترده از این روش شده است.

طراحی فرآیندهای استخراج با سیال فوق بحرانی

طراحی دقیق این فرآیند شامل انتخاب فشار، دما و نوع سیال (معمولاً دی‌اکسید کربن) است که تأثیر مستقیمی بر بازده استخراج دارد.

متغیرهای فرآیند

فشار، دما و زمان از جمله متغیرهای کلیدی در این فرآیند هستند که باید با دقت تنظیم شوند تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

جز به جز سازی با سیال فوق بحرانی

این تکنیک امکان جداسازی اجزای مختلف از یک ماده اولیه را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، می‌توان از آن برای استخراج روغن‌های اساسی یا ترکیبات فعال استفاده کرد.

فصل ششم: تکنیک امواج رادیویی (RF)

فرآوری با امواج رادیویی

امواج رادیویی با نفوذ عمیق در مواد غذایی، فرآیندهایی مانند پخت، خشک‌کردن و پاستوریزاسیون را تسهیل می‌کنند.

پاستوریزاسیون با RF

در این روش، امواج رادیویی با حرارت کنترل‌شده برای کاهش بار میکروبی در محصولات غذایی استفاده می‌شود.

استریلیزاسیون با RF

استریلیزاسیون RF امکان استریل کردن مواد غذایی حساس به حرارت را بدون آسیب به کیفیت آنها فراهم می‌کند.

سیستم پاستوریزاسیون RF در مقیاس پایلوت

این سیستم‌ها برای آزمایش و بهینه‌سازی فرآیندهای RF قبل از اجرای صنعتی طراحی شده‌اند و امکان تحلیل و ارزیابی عملکرد را فراهم می‌کنند.

مزایای این دوره آموزشی

• آشنایی با تکنولوژی‌های پیشرفته: این دوره کاربران را با تکنولوژی‌های روز دنیا در صنعت غذا مانند PEF، HPP، پرتودهی، اولتراسوند، استخراج با سیال فوق بحرانی و امواج رادیویی آشنا می‌کند.
• ارتقای دانش تخصصی: با یادگیری اصول، کاربردها و تاثیرات این تکنولوژی‌ها، کاربران می‌توانند دانش خود را در حوزه صنایع غذایی ارتقا دهند و برای ورود به بازار کار یا پیشرفت در شغل خود آماده‌تر شوند.
• کاربرد عملی در صنایع غذایی: مطالب این دوره به گونه‌ای طراحی شده که نه‌تنها جنبه‌های تئوری را پوشش می‌دهد، بلکه به نحوه استفاده از این تکنولوژی‌ها در عمل نیز می‌پردازد.
• افزایش توان رقابتی: با یادگیری مهارت‌های پیشرفته در فرآوری مواد غذایی، شرکت‌کنندگان می‌توانند از دیگر رقبا در بازار کار پیشی بگیرند.
• صرفه‌جویی در زمان و هزینه: این دوره دو ساعته به شما امکان می‌دهد تا در مدت زمان کوتاهی اطلاعات جامعی را کسب کنید که معمولاً نیاز به ماه‌ها مطالعه و تحقیق دارد.

جمع بندی

دوره آموزشی فرآیندهای مهم صنعت غذا فرصتی بی‌نظیر برای یادگیری تکنولوژی‌های پیشرفته در این صنعت است. این دوره شما را با روش‌های مدرن فرآوری مواد غذایی آشنا کرده و زمینه پیشرفت حرفه‌ای شما را فراهم می‌کند. با شرکت در این دوره، می‌توانید دانش خود را ارتقا دهید و در مسیر موفقیت شغلی گام بردارید.