دوره نتورک پلاس رایگان – آموزش جامع و کاربردی +Network به زبان ساده

مقدمه دوره نتورک پلاس رایگان

کامپیوترها به خودی خود ابزار قدرتمندی هستند و هنگامی که به یک شبکه متصل می‌شوند حتی قدرتمندتر می‌شوند زیرا هر کامپیوتر می‌تواند توابع و ابزارهای خود را با دیگر کامپیوترها به اشتراک بگذارد. شبکه ها می‌توانند بسیار ساده باشند مانند گروه کوچکی از رایانه ها که اطلاعات را به اشتراک می گذارند، یا بسیار پیچیده باشند و مناطق جغرافیایی بزرگی را در برگیرند. در هر دو حالت فقط یک هدف وجود دارد و آن به اشتراک گذاری اطلاعات و منابع می‌باشد.

دوره نتورک پلاس رایگان، باعث می‌شود مدیر شبکه درک اولیه ای از اجزا و مفاهیم شبکه را داشته باشد. این مسیر یادگیری، مهارت‌هایی را که برای تبدیل شدن به یک مدیر معتبر نتورک پلاس نیاز دارید، شامل اصول اولیه شبکه و تکنیک‌های نحوه ی مدیریت شبکه را پوشش می‌دهد.

مفاهیم پایه دوره نتورک پلاس رایگان

در دنیای کامپیوتر، اصطلاح شبکه‌، دو یا چند کامپیوتر متصل به هم را توصیف می‌کند که می‌توانند منابعی را با هم به اشتراک بگذارند.

تبادل داده، استفاده اشتراکی از منابع سخت افزاری و نرم افزاری، حذف فواصل جغرافیایی، پست الکترونیک، رزرواسیون بلیط و … از مزایای شبکه ها هستند که البته شبکه ها با مسائلی مانند هزینه ی بالای ارتباط، مدیریت منابع و امنیت اطلاعات روبرو هستند.

عناصر شبکه عبارتند از:

سرور: کامپیوتری است دارای منابع قدرتمند سخت افزاری که وظیفه دارد برنامه های کاربردی را اجرا کند، سرویس های تحت شبکه را ارائه دهد و به درخواست های همزمان کاربران پاسخ دهد. سیستم عامل سرور NOS (Network Operating System) نامیده می شود مانند Windows Servere 2012 و سرویس های تحت شبکه مانند DHCP و DNS.

کلاینت: در شبکه به کامپیوتری که منابع را از سرور درخواست می‌کند کلاینت می‌گویند و سیستم عامل آن به Desktop هم مشهور است مانند Windows10 که سرویس های شبکه را فراهم نمی‌کند. (هر سخت افزاری که بتوان به آن آدرس IP اختصاص داد را Host می گویند.)

محیط انتقال: بستر ارتباطی که تجهیزات شبکه اعم از سیم های مسی، فیبر نوری و فرکانس های رادیویی در آن قرار دارند را گویند.

پروتکل: مجموعه قواعد و مقرراتی که با استفاده از آنها می‌توان در شبکه سرویس دهی انجام داد را گویند.

سرویس: به مجموعه ی خدماتی که به کاربران نهایی ارائه می‌شود می‌گویند مانند سرویس وب، سرویس چاپ، سرویس اشتراک منابع و دیگر موارد.

• آموزش مبانی ICT آی سی تی – مقدماتی __ کلیک کنید

انواع شبکه های کامپیوتری بر حسب فاصله

با گذشت زمان و پیشرفت تجهیزات ارتباطی، شبکه ها از لحاظ فاصله به سه نوع شبکه تقسیم شدند:

• LAN (Local Area Network): شبکه‌ی محلی که مناطق کوچکتر مانند: کالج، بیمارستان و مدرسه و غیره را پوشش می‌دهد.
• CAN (Campus Area Network): شبکه‌ی منطقه‌ای پردیس که شامل گروهی از شبکه‌های محلی (LAN) به هم پیوسته در یک منطقه جغرافیایی محدود مانند محوطه مدرسه، محوطه دانشگاه، پایگاه‌های نظامی، یا محوطه‌های سازمانی و ساختمان‌های شرکتی و غیره است. یک شبکه منطقه‌ای پردیس بزرگ‌تر از شبکه محلی است.
• WAN (Wide Area Network): یک شبکه گسترده و بزرگ از اطلاعات است که به یک مکان متصل نیست. WAN ها می‌توانند ارتباطات، به اشتراک گذاری اطلاعات و موارد دیگر را بین دستگاه های سراسر جهان از طریق یک ارائه دهنده WAN تسهیل کنند.

اینترنت، اینترانت، اکسترانت

اینترنت: اینترنت شبکه گسترده‌ای است که به شبکه‌های کامپیوتری در سراسر جهان که توسط شرکت‌ها، دولت‌ها، دانشگاه‌ها و سایر سازمان‌ها اداره می‌شوند اجازه می‌دهد تا با یکدیگر گفتگو کنند.

اینترانت: اینترانت را می توان به عنوان یک شبکه خصوصی که توسط یک سازمان استفاده می شود تعریف کرد. هدف اصلی آن کمک به کارکنان برای برقراری ارتباط امن با یکدیگر، ذخیره اطلاعات و کمک به همکاری است.

اکسترانت: اکسترانت یک شبکه خصوصی است که شرکت ها از آن برای ارائه به اشخاص ثالث قابل اعتماد – مانند تامین کنندگان، فروشندگان، شرکا، مشتریان و سایر مشاغل – استفاده می کنند تا دسترسی ایمن و کنترل شده به اطلاعات یا عملیات تجاری را فراهم کنند.

مدل های شبکه در دوره نتورک پلاس رایگان

هر شبکه متشکل از سخت افزار ها و نرم افزارهای متعددی است که باعث شده ما با یک تکنولوژی پیچیده روبرو باشیم به همین سبب برای درک ساده تر و آسان تر شبکه و نحوه‌ی تبادل داده ها از مدل های شبکه استفاده می‌شود که عبارتند از دو مدل : TCP\IP و OSI.

مدل OSI

(Open Systems Interconnection) مدل اتصال سیستم های باز، یک مدل مفهومی است که توسط سازمان بین المللی استاندارد ایجاد شده است و سیستم های ارتباطی متنوع را قادر می سازد با استفاده از پروتکل های استاندارد با هم ارتباط برقرار کنند. به زبان ساده، OSI استانداردی را برای سیستم های مختلف کامپیوتری فراهم می کند تا بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این مدل دارای هفت لایه است که هر لایه کار خاصی را انجام می‌دهد و با لایه های بالا و پایین خود ارتباط برقرار می‌کند.گرچه اینترنت مدرن دقیقاً از مدل OSI پیروی نمی‌کند اما مدل OSI هنوز هم برای عیب یابی مشکلات شبکه بسیار مفید است.

مدل TCP\IP

TCP/IP مخفف عبارت Transmission Control Protocol/Internet Protocol است و مجموعه‌ای از پروتکل‌های ارتباطی است که برای اتصال دستگاه‌های شبکه در اینترنت استفاده می‌شود. TCP/IP همچنین به عنوان یک پروتکل ارتباطی در یک شبکه کامپیوتری خصوصی (اینترانت یا اکسترانت) استفاده می‌شود.اگرچه سایر پروتکل‌ها نیز در مجموعه گنجانده شده‌اند ولیTCP و IP دو پروتکل اصلی هستند.این مدل دارای چهار لایه است و اولین بار روی سیستم عامل Unix ارائه شد و به سبب رایگان بودن Unix، فراگیر شد.

برای آشنایی بیشتر درمورد مدل‌های شبکه و نحوه انتقال داده‌ها در شبکه می‌توانید فیلم آموزشی این بخش را از فرادرس مشاهده کنید:

• آموزش انتقال داده ها در شبکه های کامپیوتری و اینترنت + حل مسائل __ کلیک کنید

توپولوژی و کابل کشی

به نحوه‌ی قرار گرفتن و چیدمان اجزای شبکه (PCها، سوییچ ها، روترها) و اتصال آنها توسط محیط های انتقال (کابل UTP) توپولوژی یا Physical Infrastructure گفته می‌شود که در دو نوع نقطه به نقطه (Point to Point) و همه پخشی (Broadcast) طبقه بندی می‌شوند.

انواع توپولوژی

1. توپولوژی BUS: آسان ترین روش برای اتصال چندین رایانه به یکدیگر توپولوژی BUS است.پیاده‌سازی آسان، نصب و توسعه آسان، مناسب بودن برای شبکه‌های کوچک و موقت و هزینه پایین نسبت به سایر توپولوژی‌ها از مزایای آن است و در عین حال معایبی مانند: محدودیت در طول کابل و تعداد ایستگاه‌ها، هزینه نگهداری بالا در طولانی مدت، بالا رفتن ترافیک با اضافه شدن ایستگاه‌های جدید و نرخ پایین تبادل اطلاعات وجود دارد.
2. توپولوژی Ring: در این توپولوژی گره‌ها با یک کابل به صورت دایره به هم متصل هستند.هر گره شبیه یک تکرار کننده عمل می‌کند و سیگنال‌های دریافتی را پس از تقویت به گره بعدی می‌فرستد و انتهایی وجود ندارد، برای انتقال اطلاعات از Token استفاده می شود. عیب این توپولوژی این است که چون سیگنال‌ها از تمامی رایانه ها می‌گذرند، خرابی یک گره بر کل شبکه تاثیر می گذارد.
3. توپولوژی Star: در این توپولوژی گره‌ها به یک سخت افزار مرکزی به نام HUB یا Switch متصل شده‌اند و کامپیوتر فرستنده با استفاده از آن‌ها اطلاعات را به تمام کامپیوترهای شبکه ارسال می‌کند. این توپولوژی متمرکز است و اگر HUB یا Switch خراب شود کل شبکه از کار می‌افتد.
4. توپولوژی Mesh: توپولوژی مش دارای چندین اتصال است که آن را به مقاوم‌ترین توپولوژی موجود تبدیل می‌کند. هر کامپیوتر در شبکه مستقیماً به کامپیوتر دیگر متصل است. یک توپولوژی مش لینک‌های اضافی را در سراسر شبکه فراهم می‌کند. اگر قسمتی از کابل قطع شود، ترافیک همچنان می‌تواند با استفاده از کابل‌های دیگر تغییر مسیر دهد. این توپولوژی به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا هزینه و کار قابل توجهی در اتصال مستقیم اجزای شبکه به یکدیگر وجود دارد. معمول است که توپولوژی‌های مش جزئی مستقر شوند این باعث تعادل هزینه و نیاز به افزونگی می‌شود.
5.  توپولوژی Tree: در شبکه های کامپیوتری، توپولوژی درختی با عنوان توپولوژی Star BUS نیز شناخته می‌شود. این توپولوژی شامل عناصر توپولوژی BUS و توپولوژی Star است که گره های مرکزی دو شبکه ستاره ای به یکدیگر متصل هستند.اگر کابل اصلی (ترانک) بین دو شبکه توپولوژی ستاره ای از کار بیفتد، آن شبکه ها نمی‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. با این حال، رایانه‌های روی توپولوژی‌های ستاره‌ای یکسان همچنان می‌توانند ارتباط برقرار کنند.

کابل ها و اتصالات

کابل های مسی و فیبر های نوری از رایج ترین محیط های انتقال در شبکه های کامپیوتری هستند که بسته به نوع شبکه ممکن است از انواع این کابل ها با کانکتورهای مخصوص به خودشان استفاده شود.

انواع کابل های مسی و کانکتور ها عبارتند از :

• کابل Coaxial یا Coax: این نوع کابل‌ها که قبلا در توپولوژی BUS رایج بودند امروزه اغلب در آنتن‌های ماهواره و تجهیزات دوربین‌های مدار بسته به کار می‌روند و تبادل داده را از نویزهای مغناطیسی و الکتریکی محافظت می‌کنند. همه‌ی کابل‌های Coax مولفه‌ای بنام RG (Radio Grade) دارند که ارتش آمریکا برای شناسایی سریع این کابل‌ها قرار داده است. تنها معیار مهم در این کابل‌ها مقاومت OHM آنهاست.کابل های RG-6 و RG-59 از نوع ۷۵ OHM هستند و سری RG-58 از نوع ۵۰ OHM می‌باشند.
• کابل زوج سیم: در اکثر شبکه‌های کامپیوتری از کابل‌های زوج سیم استفاده می‌شود. این کابل‌ها در انواع UTP برای مکان‌های بدون نویز و STP برای مکان‌هایی با تداخلات مغناطیسی و نویز دار ارائه می‌شوند.برای اتصال کابل‌های زوج سیم (UTP و STP) از کانکتورهای RJ (Registered Jack) استفاده می‌شود، برای چهار زوج از کانکتور RJ-45 و تلفن‌ها با دو زوج از کانکتور RG-11 استفاده می‌شود.
• کابل فیبر نوری یا Fiber Optic: یکی از انواع محیط های انتقال فیبر نوری است که شامل یک هسته از جنس شیشه، روکش فلزی، بافر و ژاکت عایق می‌باشد. برای فواصل دور و مکان‌هایی با اثرات بالای نویزهای مغناطیسی مناسب است.

استاندارد های IEEE

موسسه IEEE استاندادهای مختلفی را برای پیاده سازی تکنولوژی های برق، الکترونیک، کامپیوتر و شبکه تعریف می کند. استانداردهای ۸۰۲ برای شبکه در نظر گرفته شده اند که فریم، سرعت، فاصله و انواع کابل را دربرمی‌گیرد.در زیر برخی از استانداردهای مهم ۸۰۲ آورده شده‌اند.

اترنت (Ethernet)

اترنت استانداردی است برای تکنولوژی های شبکه که نوع توپولوژی، نوع فریم و روش های دسترسی به شبکه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اولین بار با هدف گسترش استفاده از شبکه های محلی پایه ریزی شد. در این استاندارد در هنگام ارسال فریم اطلاعاتی، همه‌ی گره‌ها حق استفاده مشترک از محیط انتقال را دارند. اترنت از توپولوژی TREE و سخت افزار HUB استفاده می‌کند، HUB فریم دریافتی از یک پورت را به سایر پورت ها کپی می‌کند که به این انتشار Broadcast یا همه پخشی می‌گویند. فریم پایه در استاندارد اترنت به شکل زیر است:

فیلد Preamble شامل الگوی ویژه‌ای است که شروع یک فریم جدید را اعلام می‌کند. فیلد دوم آدرس فیزیکی گیرنده و فیلد سوم آدرس فیزیکی فرستنده را تعیین می‌کند. فیلد Type نسخه آدرس IP را که می‌تواند ۴ یا ۶ باشد را تعیین می‌کند. مهمترین بخش قسمت DATA است. فیلد Pad که اگر اندازه فریم از میزان حداقل کمتر باشد آن کمبود را جبران می‌کند و در نهایت فیلد FCS برای کشف خطا در نظر گرفته شده است که از روش CRC برای شناسایی خطا استفاده می‌شود. در استاندارد اترنت برای اینکه مشخص شود کدام یک از کامپیوترهای شبکه حق استفاده از محیط انتقال مشترک را دارند از مکانیزمی به نام CSMA/CD استفاده می‌شود.

هر یک از نسخه های اترنت بسته به نوع کابل، طول کابل، سرعت ارتباط، توپولوژی و نوع سیگنال مشخصات مخصوص به خود را دارند. از جمله نسخه های معروف اترنت می توان به 10BaseT و 10BaseFL اشاره کرد.

• آموزش نتورک پلاس +Network __ کلیک کنید

سوئیچ (Switch)

برای تبدیل سیگنال های استاندارد اترنت و پرتوهای فیبر نوری از سخت افزاری بنام Media convertor یا سوئیچ استفاده می‌شود. سوئیچ از نظر ظاهری شبیه HUB است اما عملکرد متفاوتی دارد. در واقع سوئیچ بین پورت ها و کامپیوتر ها با به کارگیری آدرس فیزیکی یک پل ارتباطی برقرار می‌کند.

پیاده سازی فیزیکی شبکه در دوره نتورک پلاس رایگان

تجهیزات شبکه به دو گروه Active مثل سوئیچ و روتر، که دارای حافظه و پردازنده هستند و برای پیکربندی استفاده می شوند و Passive شامل Patch cord و Keystone که دارای حافظه، تراشه یا پردازنده نیستند، تقسیم می‌شوند. اولین قدم برای پیاده سازی فیزیکی شبکه داشتن نقشه ای از ساختمان مورد نظر است تا محل قرارگیری کامپیوترها و سوئیچ ها و احتمالا اتاق سوئیچینگ مشخص شود. کابل ها می توانند به صورت عمودی و افقی عبور داده شوند.

یکی از تجهیزات مهم برای سازمان دهی Rack است که سوئیچ ها و تجهیزات سخت افزاری مانند سرور، UPS، روتر، فایروال با ریل های مخصوصی در آن قرار می گیرند.

پشته پروتکل

مدل TCP\IP یک مدل چهارلایه عملیاتی است که به علت فعالیت مجموعه ای از پروتکل ها در هر لایه به آن پشته می‌گویند. مهمترین این پروتکل ها IP است و در لایه اینترنت عمل می‌کند که شامل دو قسمت است،  با اضافه کردن یک آدرس، یک بسته IP می سازد. آدرس IP در دو نسخه به کار می‌رود که عبارتند از: IPV4 و IPV6.

آدرس IPV4: برای شناسایی هر کامپیوتر در شبکه از یک آدرس منحصربه فردی استفاده می‌شود که آدرس IP نام دارد، ۳۲ بیت دارد که به چهار بخش ۸ بیتی تقسیم می‌شود و برای جداسازی این بخش‌ها نقطه گذاشته می‌شود. (در مبنای دو :۱۱۰۰۰۰۰۰.۱۰۱۰۱۰۰۰.۰۰۰۰۰۱۰۰.۰۰۰۰۰۰۱۰، در مبنای ده:۱۹۲.۱۶۸.۴.۲) .

اگر کامپیوتری از یک شبکه بخواهد با کامپیوتری از شبکه دیگر ارتباط برقرار کند نیازمند مسیر یاب (Router) است. روتر سخت افزاری است که هدایت بسته ها از یک شبکه به شبکه دیگر را به عهده دارد. کامپیوتر های شبکه برای دسترسی به روتر باید آدرس آن را داشته باشند که آدرس اختصاصی تخصیص یافته به مسیریاب با نام Default Gateway شناخته می‌شود. کامپیوترها برای تشخیص شبکه کامپیوتری مقصد از آدرس Subnet mask استفاده می‌کنند. در صورتی که بخواهید درمورد امنیت شبکه و نحوه جلوگیری از تهدیدها مطالعه کنید می‌توانید به فیلم‌های آموزشی فرادرس درمورد امنیت شبکه مراجعه کنید:

• مجموعه آموزش امنیت شبکه (Network Security) __ کلیک کنید

ابزار های TCP\IP

برای رفع اشکال در اتصالات TCP\IP برخی از دستورات وجود دارند که در کنسول Dos یا در منوی Run  قابل اجرا هستند که عبارتند از:

Ipconfig: برای مشاهده آدرس IP به کار می رود.

PING: جهت تست ارتباط بین دو کامپیوتر در شبکه و اطمینان از فعال بودن کامپیوتر مقصد به کار می‌رود.

ARP: پروتکل ARP نگاشت آدرس های منطقی به فیزیکی را فراهم می سازد.

Netstate: این فرمان اطلاعات آماری پروتکل ها و وضعیت ارتباطات TCP\IP و پروسه های سیستم را نشان می دهد.

Tracert: مسیر پیموده شده ی هر بسته ی اطلاعاتی با این فرمان شناسایی می گردد.

Rout: این دستور برای نمایش جدول مسیریابی، حذف، تغییر و افزودن مسیر به کار میرود.

سخن پایانی در مورد دوره نتورک پلاس رایگان

در خاتمه مباحث دوره نتورک پلاس رایگان، این چنین احساس می‌شود که یک دید کلی و چهارچوب اساسی از مراحل، جزئیات و روند کار به صورت ملموس به دست آمد، که می تواند به عنوان مرحله اول ورود به دنیای شبکه تلقی شود. آشنایی با سخت‌افزارها، نحوه‌ی ارتباط آنها با یکدیگر در محیط انتقال، پیاده‌سازی با استفاده از پروتکل‌ها، رابط‌های محیط انتقال، همه و همه بررسی شدند.

در نهایت بعد از ایجاد و پیکربندی شبکه نوبت به قسمت‌های نرم افزاری و دستورات می‌رسد که مهمترین بخش به حساب می‌آید. در این بین ممکن است مشکلاتی از جمله نفوذ به شبکه رخ دهد که با روش‌های تشخیص نفوذ می‌توانید از محفوظ بودن منابع خود اطمینان حاصل کنید.  امیدواریم که سهمی هر چند کوچک اما تاثیرگذار در شروع کار شما داشته باشیم و این انگیزه را در شما برای ادامه این راه ایجاد کرده باشیم. منتظر نظرات و پیشنهادات شما هستیم.