آموزش برنامه نویسی مبتدی — آموزش زبان های برنامه نویسی مناسب برای مبتدیان

مقدمه

یادگیری هر زبان برنامه نویسی سختی و لذت خودش را دارد. اما قبل از یادگیری هر چیزی باید علاقه و پشتکار لازم را داشت تا بتوان به نحو احسن آن را یاد گرفت. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی یادگیری برنامه نویسی لازم و ضروری است، چرا که رفته رفته بیشتر کارها با کامپیوتر و در آینده نه چندان دور کارها با هوش مصنوعی و ربات‌ها به جلو خواهد رفت.

اگر به دنبال فرصت شغلی مناسب در حوزه برنامه نویسی هستید، تا انتهای این آموزش با ما همراه باشید تا یک دید کلی در مورد زبان های برنامه نویسی به دست آورید. بهتر است قبل از پرداختن به یک زبان خاص، پیش زمینه ای در مورد زبان های برنامه نویسی داشته باشیم. در ادامه سعی خواهیم کرد بسته به نیاز، لینک منابع مهم آموزشی را برای آموزش‌‌های تکمیلی از فرادرس معرفی کنیم. برای نمونه در لینک زیر می‌توانید به مجموعه کاملی از آموزش‌های انواع زبان‌های برنامه نویسی دسترسی داشته باشید:

• مجموعه آموزش برنامه‌نویسی — کلیک کنید

انتخاب زبان برنامه نویسی برای افراد مبتدی

عامل مهم در یادگیری برنامه نویسی، انتخاب زبان برنامه نویسی است. علاقه می‌تواند منجر به انتخاب یک زبان برنامه نویسی مناسب شود. به عنوان مثال اگر به توسعه اپلیکیشن‌های موبایل علاقمند هستید زبان جاوا یا کاتلین انتخابی مناسب برای برنامه نویسی خواهد بود یا اگر به طراحی وب سایت علاقمند هستید انتخاب زبان های HTML, CSS, Java Script و PHP گزینه مناسبی خواهد بود.

با این توضیحات می‌توان به این نتیجه رسید که ابتدا هدف خود را از انتخاب زبان برنامه نویسی برای یادگیری مشخص کنید، سپس با توجه به علاقه و هدف خود آن را دنبال کنید.

محبوب ترین زبان‌ های برنامه نویسی

در این بخش از آموزش برنامه نویسی مبتدی به معرفی ۵ زبان محبوب می پردازیم که با توجه به علاقه و کارایی خودتان می توانید یکی از این زبان‌ها را انتخاب کرده و شروع به یادگیری آن کنید.

۱- زبان برنامه نویسی جاوا

دلیل محبوبیت زبان برنامه نویسی جاوا شی گرا بودن این زبان است که توسعه نرم افزار را آسان می‌کند. از ابزارهای توسعه برنامه نویسی جاوا می‌توان به Eclipse ، NetBeans اشاره کرد. این محیط‌ها کد نویسی را راحت‌تر می‌کنند. جاوا از سیستم عامل‌های لینوکس، اندروید و ویندوز پشتیبانی می‌کند. برای نوشتن برنامه‌های اندرویدی از زبان جاوا استفاده می‌کنند. برای اینکه بخواهید برنامه نویسی اندروید انجام دهید باید جاوا را نصب کنید و android Stadio و Sdk مورد نیاز را که توسط گوگل معرفی و تولید شده‌اند را دانلود و در سیستم خود نصب کنید.

از کاربردهای زبان جاوا می‌توان به ساخت اپلیکیشن برای استفاده در بانک‌ها، اپلیکیشن ساخت کارت‌های هوشمند و به نرم افزارهای ساخت ربات اشاره کرد.

• آموزش برنامه نویسی جاوا Java — کلیک کنید

۲- زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت

جاوا اسکریپت یکی از زبان‌های محبوب است که اکثر برنامه نویسان به عنوان یک زبان همه فن حریف می شناسند. از این زبان می‌توان برای برنامه نویسی سمت کلاینت استفاده کرد. بعضی وقت‌ها جاوا اسکریپت را با جاوا اشتباهی می‌گیرند. در حالی که جاوا زبان برنامه نویسی است و جاوا اسکریپت یک زبان اسکریپت نویسی است.

این زبان در سیستم‌عامل‌های مختلف اجرا می شود و لازم به نصب آن در سیستم نیست. برای برنامه نویسی در سایت می توانید از جاوا اسکریپت استفاده کنید و با کاربران تعامل داشته باشید.

برنامه نویسی بک اند و فرانت اند در طراحی سایت، ساخت نرم افزارهای موبایل و نرم افزارهای دسکتاپ از کاربردهای زبان جاوا اسکریپت است. از جاوا اسکریپت می‌توان برای بهبود بخشیدن به تعامل کاربران در صفحات وب استفاده کرد و همچنین می‌توان برنامه های تحت وب طراحی کرد که نیاز به نصب ندارند.

در حال حاضر در بسیاری از سایت‌ها و صفحات وب از جاوا اسکریپت استفاده می‌شود و تقریبا نمی‌توان گفت که صفحه‌ای بدون جاوا اسکریپت بتواند به خوبی طراحی شود. به زبان ساده جاوا اسکریپت در تمامی پلتفرم ها حضور دارد.

۳- زبان برنامه نویسی پایتون

زبان برنامه نویسی پایتون شی گرا و چند منظوره است. خوانایی بالای کد یکی از دلایل ایجاد این زبان است. از پایتون به عنوان زبان ساده برای یادگیری اسم می‌برند. در این زبان کد‌ها در آکولاد نوشته نمی شود و به جای آن از فاصله استفاده می‌شود. قبل از ورود پایتون از زبان جاوا برای آموزش افراد مبتدی استفاده می‌کردند اما با معرفی پایتون در بازار برنامه نویسی ، به نظر می‌رسد به دلیل راحتی در یادگیری، جای زبان جاوا را گرفته باشد.

زبان پایتون کاربردهای مختلفی دارد، از جمله کاربردهای این زبان در علوم داده، یادگیری ماشین، ساخت بازی‌های رایانه‌ای و غیره است. محبویت و دسترسی راحت، یادگیری آسان، خوانایی کدها از جمله مزایای زبان پایتون می‌باشد.

• آموزش برنامه نویسی پایتون Python — کلیک کنید

۴- زبان نشانه گذاری HTML

زبان HTML پایه و اساس طراحی سایت است. پس اگر علاقمند به طراحی و توسعه وب سایت هستید باید ابتدا زبان HTML را یاد بگیرید. از زبان برنامه نویسی HTML به عنوان اسکلت وب نیز یاد می‌کنند. با کمک این زبان می‌توانید متن نوشته شده را وراد سایت خود کنید  اما این متن ویژگی خاصی نخواهد داشت. برای اینکه سایز و فونت و رنگ متن را تغییر دهید باید از زبان CSS کمک بگیرید.

شاید برایتان سوال پیش بیاید که اگر HTML را یاد نگرفتید مشکلی در طراحی وب سایت پیش خواهد آمد یا نه. در جواب این سوال باید بگویم که HTML ساختار اصلی وب سایت است و بدون این زبان نمی توانید صفحه ای را ایجاد کنید. پس این زبان در طراحی سایت غیر قابل حذف خواهد بود. اما برای افزودن ویژگی به صفحه‌ای که با این زبان ایجاد شده است از زبان CSS استفاده کنید.

۵- زبان برنامه نویسی PHP

PHP یک زبان شی گرا است و با آن می‌توان صفحه وب سایت داینامیک ساخت. با این زبان می‌توان سایت و نرم افزارهای تحت وب ساخت که از قدرت قابل قبولی برخوردار هستند. با استفاده از زبان PHP نمی‌توان در ظاهر سایت تغییر ایجاد کرد اما می‌توانید اطلاعات را از پایگاه داده گرفته و به کاربر نشان داد.

پایگاه داده MYsql یکی از پایگاه داده‌هایی است که با php ارتباط دارد. php در پلتفرم‌های مختلف قابل اجرا است. کار با php چندان سخت نیست و اگر یک سروری داشته باشید، می‌توانید کدهای خود را در آنجا پیاده سازی کنید. اگر قصد یادگیری زبان php را دارید، بهتر است قبل از آن با html و css آشنا شوید تا کار با php برایتان راحت‌تر شود.

• آموزش برنامه نویسی پی اچ پی PHP — کلیک کنید

معرفی زبان C برای آموزش برنامه نویسی مبتدی

زبان برنامه نویس سی C در سال ۱۹۷۲ میلادی توسط آقای Dennis Ritchie متولد شد. زبان برنامه نویسی C یک زبان سطح میانی است چون با زبان های سطح پایینی مانند اسمبلی ارتباط دارد و از قابلیت خوانایی زبان های سطح بالا نیز بهره مند است. دستورالعمل‌های استفاده شده در زبان برنامه نویسی C دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• خاتمه دادن به هر دستور در این زبان با ; (سمیکالن یا نقطه ویرگول) انجام می شود.
• حداکثر طول دستور در این زبان به تعداد ۲۵۵ کاراکتر است.
• هر دستوری در یک یا چند سطر می تواند تایپ شود.
• برای مشخص کردن توضیحات یا کامنت گذاری از // یا /* و */ استفاده می شود.

شروع برنامه نویسی مبتدی با زبان C

با استفاده از زبان C، زبان‌هایی مثل سی پلاس پلاس، جاوا، سی شارپ به وجود آمدند. مفاهیمی که در این زبان مورد استفاده قرار گرفته‌اند، مدت‌ها بعد به موضوعات اساسی در علوم کامپیوتر تبدیل شد به همین خاطر زبان برنامه نویسی C را زبانی با ارزش می‌دانند. پس در ادامه آموزش برنامه نویسی مبتدی همراه ما باشید تا ۵ مبحث از زبان برنامه نویسی قدرتمند C را بیان کنیم.

۱- دستور چاپ با ()Printf

تابع ()printf که در فایل سرآیند stdio.h قرار دارد برای چاپ اطلاعات در صفحه نمایش به کار می‌رود. نحوه کاربرد این تابع به صورت زیر است:

printf (" < عبارت ۱ >" )

به مثال زیر با دقت نگاه کنید. برنامه‌ای در زبان C، که چگونگی استفاده از تابع ()printf را برای چاپ رشته نشان می‌دهد.

#include <stdio.h>
int main()
{
printf("c is a language.")
return 0;
}

خروجی به شکل زیر خواهد بود:

c is a language.

۲- دستور خواندن با ()scanf و ()getch

با استفاده از ()scanf می‌توان ورودی گرفت همچنین با تابع ()getch نیز می‌توان کاراکتر را از ورودی خواند و در متغیر قرار داد. این توابع در فایل سرآیند conio.h وجود دارند و نحوه کاربرد آن‌ها به صورت زیر است. به مثال زیر توجه کنید. برنامه‌ای در زبان C که کاراکتری را از ورودی خوانده، در صفحه نمایش چاپ می‌کند.

در این برنامه، کاراکتری که از ورودی خوانده شد، یک بار با فرمت c% و بار دیگر با فرمت d% در خروجی چاپ می‌شود. وقتی کاراکتر با فرمت d% چاپ می‌شود، کد اسکی آن نمایش داده خواهد شد.

#include <conio.h>
#include <stdio.h>
int main()
{
   char ch;
   clrscr()
   printf("\n enter a char:");
   ch = getche();
   printf("\n ch=%c, ch=%d", ch, ch);
  getch();
 return 0;
   }

خروجی به شکل زیر خواهد بود:

enter a character : s
ch = s, ch = 115

۳- متغیر در زبان C

در زبان برنامه نویسی C برای نام گذاری متغیرها از حروفات انگلیسی a تا z یا A تا Z، اعداد و خط ربط (_) استفاده می‌کنند. چیزی که در این دستور باید رعایت کرد این است که نباید در کاراکتر اول آن از رقم استفاده کرد. محل ذخیره داده در زبان C متغیرها هستند. برای تعیین نوع متغیر، باید به صورت زیر عمل کرد:

نام متغیر      نوع داده;

برای مقدار دهی به متغیرها در این زبان به این سه روش می‌توان عمل کرد:

1. هنگامی که متغیری را تعریف می‌کنید
2. پس از اینکه نوع متغیر را تعریف کردید
3. هنگام استفاده از دستورات ورودی

در مثال زیر مقدار دادن به متغیرها در هنگام تعریف آن‌ها، گفته شده است:

int x,y = 5;
char ch1 = 'a' , ch2 = 'm';

در دستور اول دو متغیر x و y را از نوع int تعریف می‌کند و مقدار متغیر y را ۵ قرار می‌دهد. در دستور دوم متغیرهای ch1 و ch2 از نوع char هستند و مقدار آن را ‘a’ و ‘m’ تعیین می‌کند.

در مثال زیر مقدار دادن به متغیرها با دستور انتساب نشان داده شده است.

int    x,y,m;
float  f1,f2;
char   ch1 , ch2;
f1=15.5;
f2=20.25;
x=y=m=0;
ch1=ch2='a';

همانطور که مشاهده می‌کنید سه دستور اول متغیرها را تعریف می‌کند.  دستور چهارم مقدار ۱۵.۵ را در f1 و دستور پنجم مقدار ۲۰.۲۵ را در متغیر f2 قرار می‌دهد. دستور ششم سه متغیر x , y , m را برابر با صفر قرار می‌دهد و در آخر دستور هفتم حرف ‘a’ را در متغیرهای ch1 و ch2 قرار می‌دهد.

۴- شرط در زبان C

اگر بخواهید در برنامه، تعدادی از دستورات اجرا شوند و برخی از دستورات اجرا نشود بایستی از ساختارهای تصمیم استفاده کرد. کارکرد این ساختارها به گونه‌ای است که شرطی را تست می‌کند و در صورت درست بودن شرط اقدام به انجام دستورات می‌کند. دستور شرطی در زبان C به صورت زیر به کار می‌رود:

if     (شرط)  {
              دستور;
else
              دستور;

روش دوم:

if      (شرط) {
        دستور۱
        دستور۲
        ...
      n دستور
}
else {
       n1دستور
       n2دستور
       ...
       nدستور
}

به مثال زیر توجه کنید:

#include <stdio.h>
#includ <conio.h>
int main()
{
   int charcount = 0, wordcount =0;
   char ch;
   clrscr();
   printf("\n Enter a statement(enter):";
   while((ch = getch())!= '\r'){
   charcount ++;
   if(ch == ' ')
     wordcount ++;
}//end of while
printf("\ncharcount=%d , wordcount=%d , charcount, wordcount+1);
getch();
return 0;
}

خروجی به شکل زیر خواهد بود:

enter a statment (enter): this book is my favourite.
character count =26, wordcount = 5

این برنامه یک جمله را از ورودی خوانده و تعداد کاراکترها و کلمات موجود در جمله را شمارش می‌کند. کلمات فاصله از هم جدا شده‌اند و آخر جمله به کلید enter ختم می‌شود. متغیر char count تعداد کاراکترها و متغیر wordcount تعداد کلمات جمله را مشخص می‌کند. ch کاراکتری است که از ورودی خوانده می‌شود.

۵- حلقه در زبان C

در زبان برنامه نویسی C نیز می‌توان ساختار for را ایجاد کرد. زمانی که از قبل تعداد دفعه‌های تکرار حلقه در برنامه مشخص شود از حلقه for استفاده می‌شود. شرط حلقه نیز یکی از اجزای حلقه for می‌باشد. شرط حلقه نشان می‌دهد دستورات موجود داخل حلقه تا چه زمانی باید اجرا شوند. دستورات for به شکل زیر به کار می‌روند:

for   (مقدار اولیه اندیس حلقه ; شرط حلقه; گام حرکت) {
                    دستور ۱
                    ۲ دستور
                    n دستور
}

در مثال زیر اعداد ۰.۵ تا ۳.۵ را با فاصله ۰.۵ چاپ می‌کند. در این مثال چون یک دستور در حلقه تکرار می‌شود، نیاز به } و { نیست.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
int main()
{
      float i;
      clrscr();
      for (i=0.5; i<=3.5;i+= 0.5)
           print("%5.2f ", i);
      getch();
      return 0;
}

خروجی به شکل زیر خواهد بود:

۰.۵۰  ۱.۰۰  ۱.۵۰  ۲.۰۰  ۲.۵۰  ۳.۰۰  ۳.۵۰

اگر تا انتهای این پست با ما همراه بودید پس قصد یادگیری برنامه نویسی را دارید. پیشنهاد می کنیم برای تسریع در روند یادگیری با آموزش برنامه نویسی C فرادرس ادامه دهید. آموزش یاد شده در ۱۳ ساعت و ۳۰ دقیقه توسط یکی از بهترین مدرسان حال حاضر برنامه نویسی یعنی دکتر سید مصطفی کلامی هریس تدریس شده است.

• آموزش برنامه نویسی C — کلیک کنید

سخن آخر در آموزش برنامه نویسی مبتدی

به انتهای پست آموزش برنامه نویسی مبتدی رسیدیم. در این پست محبوب‌ترین زبان‌ها را به صورت کوتاه معرفی کردیم. در معرفی زبان C نیز در دستورات ساده ورودی، پرینت، متغیر، شرط و حلقه همراه با مثال توضیح داده شد. اگر فردی مبتدی در برنامه نویسی هستید و به این پست مراجعه کردید می‌توانید دید کلی از دنیای برنامه نویسی داشته باشید.

چنانچه به برنامه نویسی علاقمند هستید بدون هدر دادن وقت، یکی از زبان‌های برنامه نویسی را انتخاب و در آن مهارت کسب کنید. می‌توانید با مراجعه به سایت پی استور از محصولات و مقاله‌های گذاشته شده در مورد آموزش برنامه نویسی استفاده کنید و در انتخاب خود موفق‌تر باشید. امیدواریم از مطالب گفته بهره کافی برده باشید.